“Heeft u al een klantenpas?” vraagt de caissière van de Hema. Nee, hoe is het mogelijk. Ik ben fan van de Hema. Al vanaf mijn kindertijd: mijn vader trakteerde me rond sinterklaas op een halve warme worst. Ik word er nu nog warm van, temeer omdat het zeldzaam was. Niet alleen deze traktatie, maar ook dat ik alleen met mijn vader de stad inging. Goed, terug naar de klantenpas. Nu winkeliers moeten opboksen tegen de internetwinkels, zeg ik sneller ja en verbeeld ik me een kleine bijdrage te leveren aan hun voortbestaan. Het werkt, zo’n pasje. De kortingen die ik krijg zijn aantrekkelijk, bij de eerste aankoop krijg ik al €5,00 korting. Blij sta ik aan de kassa om te profiteren van dit koopje, maar ik heb niet goed opgelet: de korting geldt bij een aankoop vanaf € 20,00. Dus ik terug de winkel in om aan het bedrag toe te komen. Kijk, dat is nu de slimmigheid: op de een of andere manier binden ze me. Punten of zegels sparen: zodra ik er genoeg van heb of het boekje vol is, kan ik ze inleveren en komt er een uitbetaling. Trouwens, er kan geen bank op tegen de rente van zegels. Ik heb me laten vertellen dat in sommige winkels het rendement 50% is!
We kunnen ook emotionele zegels sparen. Emoties die niet worden geuit, worden vanzelf opgeplakt in ons interne zegelboekje. Met name ongemakkelijke emoties als irritatie, onrust, somberheid, verontwaardiging, gekwetstheid of wantrouwen. Ze zijn onder drie noemers te plaatsen: angst, boosheid en schaamte. Ik ben een bangerd. Elke keer als ik mijn bangheid niet benoem, plak ik een zegel. Als m'n boekje vol is, krijg ik slaap problemen. Of stel dat ik woedezegels spaar: op het werk erger ik me al een tijd aan de slechte communicatie, maar laat dat niet merken. Daarmee spaar ik zegels tot ineens de maat vol is. Op een dag kom ik thuis en de eerste die ik tegenkom krijgt de wind van voren... Ieder heeft zijn favoriete zegels, die -als je ze maar lang genoeg spaart - je uitbetaald krijgt in een buitensporige reactie. De reactie kan ook naar binnen slaan: iemand die stresszegels heeft gespaard kan hoge bloeddruk of andere lichamelijke klachten krijgen. We hebben gevoelens niet voor niets, ze zeggen iets over wie we zijn. Emoties zijn signalen die onze grenzen aangeven of ons vertellen wat onze onderliggende behoeften zijn. Door ze serieus te nemen en te uiten helpen we ons zelf en de ander. Kunst is om het op het juiste moment in de juiste verhouding te doen. Het spaart een hoop narigheid uit.